سیدجواد هاشمی: برنامه سحرگاهی نوسفران؛ گفتمانی نوجوانانه با ریتمی با نشاط است

نوسفران حالا چند سالی است که از طریق آنتن شبکه دو همراه همه روزه اولی هایی شده که در ماه میهمانی خدا با خانواده های خود همراه شده اند. برنامه ای که با داشتن گفتمانی نوجوانانه سعی دارد تا به نیاز آنها در تجربه های تازه دینی پاسخ دهد. آن هم در زمانی که نیاز به ساخت برنامه هایی ویژه این گروه سنی جزو ضرورت های برنامه سازی قرار می گیرد. شاید یکی از جذاب ترین بخش برنامه قصه گویی های سیدجواد هاشمی بر مبنای روایات و حکایت هایی از منابع و کتب مستند باشد. او که هم تجربه معلمی و هم بازیگری،کارگردانی و اجرا را در کارنامه خود دارد از منظری دیگر به این قضیه می نگرد. او معتقد است برنامه هایی که برای این گروه سنی ساخته می شوند بهتر است موضوعات اخلاقی را سرلوحه خود قرار دهند؛ موضوعاتی که به صورت غیرمستقیم مضامین دینی را در خود دارند اما در فرهنگ های مختلف و در اقصی نقاط دنیا نیز به عنوان ارزش های اخلاقی دارای اهمیت هستند. او همچنین به داشتن نشاط در برنامه های اینچنینی تاکید می کند. نوسفران در طراحی و ساختار فرمی برنامه زیبایی شناسی، استفاده از رنگ های شاد و تمهیدات گرافیکی را نشانه گرفته تا در نهایت شمایلی از یک جشن و مهمانی را برای مخاطب خود شکل دهد. این برنامه هر روز ساعت 3 بامداد مهمان خانه های مخاطبان خود می شود. در ادامه گفت و گوی ما با سید جواد هاشمی را می خوانید.

• پیشتر و طی گفت و گویی اشاره کرده بودید که به اجراهای تلویزیونی علاقه چندانی ندارید، اما سال گذشته و امسال اجرای برنامه سحرگاهی شبکه دو به نام «نوسفران» را انتخاب کردید. دلیل این اتفاق گروه سنی مخاطب برنامه است یا به حال و هوای رمضانی برنامه مربوط می شود؟

تجربه 30 ساله معلمی من باعث شده که ارتباط با قشر نوجوان همواره جزو علاقه مندی ها و اولویت هایم باشد. معتقدم با بچه ها بزرگ شده ام و اندک هنری هم که دارم به خاطر مؤانست با آنهاست. به همین دلیل حتی وقتی دست به ساخت فیلم سینمایی زدم گروه سنی نوجوان را مخاطب قرار دادم. وقتی پیشنهاد برنامه «نوسفران» به من داده شد نه تنها آن را پذیرفتم بلکه استقبال هم کردم به این دلیل که احساس می کنم در کشور ما به نوجوانان به اندازه ای که لازم است اهمیت داده نمی شود. می توانم بگویم نوسفران را بیشتر به خاطر علایقم انتخاب کردم.

• آیا برنامه سازی در اوقات مختلف شبانه روز، ریتم و فضای متفاوتی می طلبد؟ به عنوان مثال پخش برنامه در سحرگاه باید ریتمی متفاوت از برنامه های عصرگاهی و افطار داشته باشد؟

طبق نظرات کارشناسان برنامه هایی که با حال و هوای سحری و در این تایم زمانی به روی آنتن می روند بهتر است روندی ملایم، آرام، عرفانی و معنوی داشته باشند. اما من معتقدم اتفاقا برنامه های این تایم زمانی باید از نشاط برخوردار باشند. بزرگان دینی هم تاکید دارند زمانی که برای نماز صبح برمی خیزید با نشاط به این فریضه الهی بپردازید. در سحرهای ماه رمضان هم به نظر من باید با نشاط بیدار شد و این ساعات را به بهترین نحو گذراند. به همین دلیل سعی می کنم برنامه را متنوع و شاد برگزار کنم. اوایل بسیاری مخالف بودند اما به مرور با این قضیه کنار آمدند.

• برای ارتباط بهتر با مخاطب از چه تمهیدات نمایشی در بیان داستان ها استفاده می کنید؟

اکثر قصصی که من در این برنامه استفاده می کنم از کتاب ها و منابع مستند مذهبی، تاریخی و سمبولیک جمع آوری شده که مقداری بازپروری نمایشی و دراماتیزه می شوند تا بتوانم ارتباط بهتری با مخاطب برقرار کنم.

• آیا «نوسفران»صرفا برای گروه سنی نوجوان تهیه می شود یا برای بزرگسالان هم قابل استفاده است؟

با اینکه هدف اصلی نوجوانان هستند اما مخاطب کلی ما جمع خانواده است. اگر دقت کرده باشید من نیز در این زمینه سعی می کنم به دوگونه قصه هایم را تعریف کنم که برای همه قابل استفاده باشد.

• موضوعات برنامه بیشتر بر چه اساس و پایه ای انتخاب می شوند؟

موضوعات بیشتر اخلاقی هستند. تلاش می کنم صرفا به صورت مستقیم و مذهبی با نوجوانان صحبت نکنم. برنامه به هر حال مربوط به ماه مبارک رمضان است و معمولا انتظار می رود که موضوعات مربوط به روایات و احادیث باشند. اما من تلاش می کنم در انتخاب قصه ها گریزی به موارد اخلاقی تجربه شده در دنیای قصه در همه فرهنگ ها بزنم. به اعتقاد من هر چیزی که مربوط به اخلاق باشد منطبق بر دین ماست. به اعتقاد من چون قرآن کریم کامل ترین کتاب اخلاقی دنیاست همه اینها را در بر می گیرد. وقتی ما مبتلابه یک موضوع اخلاقی و قصه قرآنی  را در فرهنگ های مختلف مثال بزنیم و به نوجوان ارائه کنیم، گروه مخاطب نمونه های عملی رفتار اخلاقی را با توجه به گستره جغرافیایی و فرهنگی آن بهتر می تواند درک کند.

• اگر قرار باشد با توجه به جمیع نقاط قوت و ضعف این برنامه به آن امتیاز دهید، چه برآوردی از وضعیت کلی «نوسفران» ارائه می کنید؟

فکر می کنم برنامه ترکیبی نوسفران از حیث اثرگذاری می تواند در رده های بالای برنامه سازی در سطح شبکه ها قرار بگیرد.  هر چند ممکن است ضعف هایی در پلی بک ها و یا پلاتوهایی که من اجرا می کنم وجود داشته باشد. اما اتفاقی که امسال افتاده موضوع بندی برنامه هاست. به این معنا که بر اساس موضوع، پلاتوها را پیش می بریم که شاید بهتر بود پلی بک ها نیز همخوان با این موضوعات تهیه و تولید می شدند.

• مگر قبل از تولید برنامه یک تصمیم واحد در این زمینه گرفته نشده بود؟

بله؛ قرار بود با موضوع واحد پیش برویم. بنابراین من در ارائه قصه ها هر روز طبقه بندی موضوعی را مد نظر دارم. معتقدم با اجرایی شدن این تصمیم پیگیری نظرات مخاطبان به صورت منظم تری نیز صورت می گیرد.

• در مقایسه این برنامه با سایر برنامه های معارفی ویژه سن نوجوان به چه تفاوت هایی در ساختار و محتوای «نوسفران» می توان رسید؟

به هر حال این برنامه ترکیبی است و با توجه به اینکه در گروه کودک و نوجوان شبکه دو تولید می شود سعی شده نگاه به کودک و نوجوان در آن پررنگ تر باشد. بنابراین صحبت کردن برای همه سنین و اقشار کمی مشکل است. می توان گفت این مساله یکی از ویژگی های این برنامه است که توانسته با گروه های سنی مختلف ارتباط برقرار کند که به نظرم این مساله در کنار ریتم با نشاط آن یکی از امتیازات و ویژگی های مثبت برنامه نوسفران است.