خبرگزاری صبا: مسعود صباح؛ مدیرگروه فیلم و سریال شبکه دو: درصدد افزایش کیفیت تولید و جذب تهیه کنندگان بیشتریم

سریال «برادر» که در ماه مبارک رمضان امسال از این شبکه پخش شد با حواشی حضور اسپانسر مواجه شد و فیلمنامه به گونه‌ای بود که نتوانست در کنار گروه بازیگران امتحان‌شده سریال «کیمیا» مورد اقبال مخاطب واقع شود. با تمام این مسائل شبکه دو سیما توانست در میان قحطی سریال‌سازی برای باکس پرمخاطب رمضان مجموعه‌ای مناسبتی داشته باشد. این روزها اما دوباره شبکه دو‌سیما به‌جای پخش سریالی جدید به باز پخش سریال «گاهی به پشت سر نگاه کن» بسنده کرده است و همین بهانه‌ای شد تا با مسعود صباح؛ مدیر گروه فیلم و سریال این شبکه صحبت کنیم و از او درباره رویکرد این شبکه و همین‌طور سریال‌های در دست ساخت سوالاتی بپرسیم که در ادامه نتیجه‌اش را خواهید خواند:

 

شبکه دو مدتی است که در حوزه فیلم و سریالسازی و در گروهی که شما مدیریت آن را برعهده دارید خروجی قابل قبولی ندارد و به تازگی هم که شاهد تکرار پخش سریال «به پشت سر نگاه کن» در این شبکه و در بهترین زمان در کنداکتور پخش هستیم.

من این حرف را قبول ندارم؛ در دو سال اخیر شبکه دوسیما درگیر ساخت و پخش کارهای موفق سیما بوده است، کارهایی مثل «گاهی به پشت سر نگاه کن» که برای ماه مبارک رمضان دو سال ساخته شد، همچنین سریال «کیمیا» و این اواخر هم سریال «زعفرانی» که در نوروز امسال پخش شد. به هر حال خروجی کارها، بستگی به آمادگی و زمان پخش سریال‌ها هم دارد، وقتی شرایط تولید آثار به‌گونه‌ای است که باید برای تولید در نیمه دوم سال ساخته شود، در این فاصله باید با پخش سریال‌های تامینی و بازپخش کنداکتور را پرکنیم. کارهای تامینی مختص شبکه دو سیما نیست بلکه بخشی از نیازهای آنتن را تشکیل می‌دهد که با توجه به دیر بازدهی سریال‌ها و شرایطی مثل کمبود بودجه و همین‌طور فراهم شدن موقعیت‌هایی که برای تولید هر پروژه‌ای لازم است، اتفاق می‌افتد.

یعنی این ایده آل شماست که منتظر ساخت و آماده شدن سریال‌ها بمانید و به صورت تامینی کنداکتور را پر کنید؟

خیر؛ ایده‌آل ما این است که سریالسازی شبکه به سمتی برود که هرشب سریال تازه‌ای برای پخش داشته باشیم و این جزو منویات و خواست معاونت سیما هم است. منتها تحقق این موضوع، بستگی به متن‌های خوب، بودجه‌های مناسب و تخصیص‌یافته و همین‌طور تیم‌های خوب، آماده و حرفه‌ای دارد که با در کنار هم قرار گرفتن این موارد، آن چیزی که ایده‌آل ماست اتفاق می‌افتد. مردم ما به عنوان مخاطبان تلویزیون حق دارند سریال‌های جدید ببینند. دلیل این کمبودها داخل شبکه و داخل سیما نیست بلکه بخشی از آن به مختصات مالی بر می‌گردد که در تمام زمینه‌های تولید وجود دارد و مشکل اصلی جامعه ماست که در بخش اقتصادی ضعف داریم.

یکی دیگر از دلایل این موضوع که روی به پخش سریال تکراری آوردیم این است که بعد از ماه مبارک رمضان، سریال‌هایی تازه روی آنتن شبکه سه‌ و یک سیما رفته است و اگر ما هم می‌خواستیم سریال جدیدی داشته باشیم، یک هم‌پوشانی اتفاق می‌افتاد. در فصل پاییز دو سریال جدید از شبکه دوسیما پخش خواهد شد و در آن زمان احتمالا شبکه‌های دیگر با چند سریال تامینی و بازپخش آنتن را پیش خواهند برد.

*زمان زیادی از پخش سریال «گاهی به پشت سر نگاه کن» نگذشته و دقیقا ماه رمضان سال گذشته روی آنتن رفته و در این مدت هم از شبکه آی‌فیلم هم دو بار پخش شده است. دلیل منطقی برای این انتخاب وجود داشته است؟

سریال «گاهی به پشت سر نگاه کن» اولین بازپخش خود را در شبکه دو‌سیما داشته اما این‌که از آی‌فیلم پخش شده نکته دیگری است که من نباید درباره‌ آن پاسخگو باشم. این سریال از سریال‌های خوب سیما حسوب می‌شود؛ به این دلیل که بخش محتوایی آن، حمایت از تولیدات داخلی بوده و بحث‌های مربوط به اخلاق و اقتصاد سالم را مطرح می‌کرد اما رمضان گذشته در ساعتی پخش شد که ساعت مناسبی نبود اما به‌خاطر جذابیت‌هایش در حدقابل قبولی دیده شد. به همین خاطر تصمیم بر این بود که بعد از ماه رمضان سریال دوباره پخش شود تا کارهای در حال تولید نیز آماده بشوند و با توجه به تاکیدات رییس سازمان به حمایت از تولیدات داخلی به نظرم این سریال انتخاب خوبی برای بازپخش است. درمجموع امیدوار هستیم که شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که همه ما بتوانیم سریال‌های جدیدی برای مردم داشته باشیم.

به نظر شما اتفاقی که در دوره محمد سرافراز افتاد؛ این‌که تمام آثار به دست مرکز گسترش فیلم و سریال برسد و بعد به واسطه مرکز بین شبکه‌ها پخش شود چه نقاط قوت و ضعفی دارد؟ آیا با این اوصاف رقابت از شبکه‌ها و مدیران آنها گرفته نمی‌شود و باعث نمی‌شود قدرت در یک جا تمرکز پیدا ‌کند؟

در هر دوره‌ای سیاست‌های کلانی داریم که جزو ملزمات برنامه‌سازی در رسانه است. در کنار اینها نگاه ساختاری هم به سازمان وجود دارد؛ در هر دو نگاه نیت، دیده شدن تلویزیون است. در واقع هیچ سیاستی برای این اتخاذ نخواهد شد که کاری کنیم که مخاطبان کم شوند و بازدهی خوبی نداشته داشتیم. پاسخ به این سوال، کار کارشناسان است و باید بررسی کنند که در طی این دو سال این روش ما را به اهدافی که مدنظر بوده نزدیک کرده است یا نه، در حالی که معاونت جدید هم در حال بررسی است که درنهایت آنچه را که بهتر است انجام بدهد.

اما شما که در بطن کار هستید، کدام روش را به نفع مخاطب می‌دانید؟

هیچ‌گاه یک سلیقه و یک نگاه واحد جوابگو نیست. به نظر می‌آید که ما در دوره فعلی دارای افرادی هستیم که با تجربه و امتحان پس‌داده هستند کسانی که اشراف کامل بر سیاست‌های سازمان، نظام و مقتضیات روز جامعه دارند. به نظرم مجموعه هر شبکه در داخل خودش یک نیروی رسانه قوی است که باید با توجه به نوع ماموریتش پیش برود. شبکه دو‌سیما در طی شصت سال مخاطبش کم شده و این اتفاق به این دلیل پیش آمده که ماموریت‌های مختلف را به دوش داشته است که این موضوع، نوعی سردرگمی را به همراه دارد. زمانی شبکه دو‌سیما ماموریت پخش برنامه‌های کودک و نوجوان را داشت که به دنبال آن باید تمام برنامه‌ها به این سمت سوق پیدا می‌کرد، در دوره جدید قرار است شبکه دوسیما ماموریت کلی و عمومی‌تری داشته باشد و دقیقا با محوریت موضوعات خانواده و اجتماعی برنامه‌هایش را بسازد. این موضوعات در دستور کار شبکه قرار دارد و در تمام ساختارهای برنامه‌سازی اتفاق می‌افتد و با نوع وظایفی که برایش تعریف شده از این‌جا به بعد می‌توانیم شاهد کارهایی باشیم که با ماموریت شبکه تناسب بیشتری دارد. در واقع یک زنجیره محتوایی و موضوعی در تمام ساختارهای شبکه موجود است که می‌توان در مسائل اجتماعی و خانواده کارهای ترکیبی و حتی فیلم و سریال ساخت. در کل به نظر من نظارت واحد بر تولیدات همه شبکه‌ها و رصد این‌که موازی‌کاری اتفاق نیفتد رخداد خوبی است اما به نظر می‌آید که مرتضی میرباقری؛ معاون سیما اعتماد کامل به مدیران شبکه‌ها دارد و این یکی از اولویت‌های سازمان تلقی می‌شود و فکر می‌کنم این موضوع هم به صلاح سیماست. به هرحال در شرایط فعلی همان‌طور که اشاره کردید از وظایف مدیران شبکه‌ها کم شده و در این ساختار جدید روسای شبکه‌ها دخالت مستقیمی در بحث تولید ندارند. این سیستم باید به روش قبل برگردد و طوری شود که از ابتدا شبکه تصمیم بگیرد که چه روالی را می‌خو‌اهد پیش ببرد. ضمن این‌که با برگشتن به آن سیستم سابق، مجال خوبی برای تمرکز در محتوای آثار وجود دارد و از شبیه‌سازی جلوگیری می‌شود.

 

با توجه به این‌که جواد افشار با سریال «کیمیا» شش‌ماه روی آنتن شبکه دو سیما بود و توانست نظر مثبت مردم را به خود جلب کند، انتظار می‌رفت که این کارگردان در مجموعه بعدی چند پله جلوتر باشد اما از نظر‌های مردم این‌طور مشخص شد که آن‌قدر که باید کار دیده نشد و به جهت کیفیت مورد اقبال مردم قرار نگرفت. نظر شما چیست و کیفیت آثار رمضانی در شبکه دو سیما را چطور بررسی می‌کنید؟

بر اساس بازخوردی که از مردم می‌گیریم که بخشی از آن در سایت‌های رسمی روابط عمومی سیما و همین‌طور بخشی هم در نظر‌های میدانی به دست ما می‌رسد؛ «برادر» سریالی است که در ایام ماه رمضان دیده شد. بنابراین در جذب مخاطب با توجه به نزدیک شدن به طرح موضوعات روز جامعه موفق بوده است. موضوع سریال «برادر» دغدغه کلان مملکت ماست؛ یعنی حمایت داخلی و مبارزه با کالای قاچاق که در شکل نمایشی و نحوه پرداختش هم مشابه‌اش را نداشته‌ایم. به نظر من ساخت و پخش این سریال به موقع انجام گرفت اما در قیاس با «کیمیا» باید گفت که «کیمیا» یک پروژه چهارساله بود و در شرایطی وارد این کار شدیم که زمینه‌های تولید، از جمله امکانات و نوع بودجه بر کیفیت کار، مستقیم و غیر مستقیم اثر داشت. این به آن معنا نیست که کارگردان به لحاظ خلاقیت کم آورده است اما «برادر» در بازه زمانی چهارماهه ساخته شد و سختی ساخت هم آن‌جا بود که گروه در لوکیشنی در بطن بازار کار می‌کردند. ما تا به این زمان هنوز یک شهرک مناسب نداریم برای این‌که در استودیو و پلاتو ضبط کنیم و باید به میان مردم برویم. بنابراین مواردی خارج از اراده تیم است و روی ساخت و پیشبرد کار تاثیر دارد اما به نظر من سریال «برادر» با مردم به‌خوبی ارتباط برقرار کرد گرچه هرکاری ضعف‌هایی دارد اما در انتخاب کستینگ و فیلمنامه تا حدود قابل قبولی موفق بوده است. این را هم اضافه کنم که ما به نقاط ضعف همه کارهایمان اشراف داریم.

یکی از ضعف‌هایی که سریال «برادر» داشت و مردم به این مورد اعتراض داشتند استفاده از تبلیغات در بطن کار و به شکل گل درشت بود. شما از ابتدا در جریان این حجم از تبلیغ در کار بودید؟ در مورد این اتفاق توضیح بدهید.

خیلی خوب شد که این سوال را پرسیدید؛ می‌خواهم برای اولین و آخرین‌بار به این سوال پاسخ بدهم. محوریت این قصه حمایت از تولیدات داخلی این‌بار در برنج و مبارزه با قاچاق و کالای بی‌کیفیت بود. این ماجرا تمام روند قانونی و رسمی را طی کرده است. سریال «برادر» یک سریال مستقل است؛ یعنی سریالی که در خود سیما با برآوردی بدون قید اسپانسر مطرح شد چون جزو تعهدات سازمان برای ماه رمضان بود و در چنین شرایطی سازمان با تمام مشکلات مالی سعی می‌کند که این حمایت‌ها را به هر ترتیب انجام بدهد. اگر دقت کرده باشید سریال تا قسمت پنجم بدون اسپانسر پیش رفت و از قسمت ششم اسپانسر وارد سریال شد. اسپانسر کار را روی آنتن دید و مسئولان برنج محسن صلاح دیدند که باید برای این سریال هزینه کرد. هیچ‌کدام از ما چه من که مدیر فیلم و سریال شبکه هستم تا تهیه‌کننده سریال تعیین‌کننده این مسائل نیستیم. کاری که بتواند در حین پخش اسانسر جذب کند؛ یعنی در مجموع موفق بوده است. اسپانسر گرفتن کار خطایی نیست و در تمام دنیا مرسوم است و در شرایط فعلی نیز ما می‌توانیم با این اقدام به سازمان کمک کنیم.

یک شرکت وارد‌کننده که مدام در تلویزیون تبلیغ دارد و حتی یک برنامه زنده را به خود اختصاص داده معلوم است که مورد تایید است مگر این‌که خلاف آن ثابت شود.

اسپانسر داشتن اتفاق قبیحی نیست اما این‌که با این حجم و شبیه یکی از کاراکترهای سریال با برنج برخورد شود کمی عجیب به نظر می‌رسد.

شاید یکی از دلایلی که تبلیغ در این سریال بیشتر به چشم آمد این بود که برنج محسن قبل از سریال یک برنامه زنده در شبکه دوسیما داشت که این به ما ارتباطی ندارد و از قبل در شبکه اتفاق افتاده و جزو تعهدات بازرگانی سیما بوده است. این هم نوعی تصمیم‌گیری و مدیریت برای جذب منابع مالی است و نمی‌شود به این بخش ایراد گرفت که چرا پول جذب می‌کند. وقتی درصد بالایی از کسب بودجه را منوط به اسپانسر می‌کنند این اتفاق می‌افتد. معمولا در قرارداد قید می‌شود چند بخش تصویر و چند دیالوگ را به عنوان تبلیغ داشته باشیم؛ شاید در اجرا به خاطر شتاب‌زدگی و باتوجه به این‌که در حین پخش این پیشنهاد شده است یک تعجیلی اتفاق افتاده که به نظر خیلی به چشم آمده و در ذوق مخاطب خورده که من در این بخش دفاعی ندارم اما خوشحال هستیم که ایده اصلی سریال، حمایت از تولید داخلی بود و یک شرکت وارد‌کننده در این امر شریک شد که در نهایت به نفع مضمون اصلی شد و این‌طور نبود که بر اساس اسپانسر، سریالی ساخته شود. اسپانسرها باید به اعتمادی برسند که قبل از تولید وارد شوند و خواسته معقولشان را در ضمن فیلم‌نامه‌نویسی ارائه دهند که این به نفع اسپانسر هم خواهد شد. نکته دیگر این است که ممکن است ایراد بگیرند که واردکننده این حمایت مالی را انجام داده نه تولیدکننده داخلی اما این واردکننده قاچاقچی‌ که نیست آرم و شرکت دارد. قطعا مورد تایید بوده که با سازمان قرارداد بسته است و رابطه مالی دارد. چرا این سوال پیش نمی‌آید که ارگان‌های دولتی که وظیفه‌شان حمایت از تولید داخلی است حامی نشده‌اند ما دوست داشتیم که جهاد کشاورزی و وزارتخانه‌های مرتبط حمایت کنند که نشد. کارهایی در دست نگارش داریم که موضوع آنها هم به نوعی حمایت از تولیدات داخلی است و برای رسیدن به مقصود، نیاز به بودجه داریم که امیدواریم این حمایت از طرف مراکز دولتی اتفاق بیفتد. اسپانسر در تمام دنیا وجود دارد اما حضور تعریف‌شده‌ای دارد که از ابتدا وارد کار می‌شود و پیوست فرهنگی‌ به برنامه یا هر اثر تولیدی دارد امامتاسفانه در حوزه فرهنگسازی کسانی که باید پیش‌قدم شوند کاری نمی‌کنند.

بگذریم؛ شبکه دو سیما برای هفته ناجا پخش چه سریالی را در نظر دارد؟

امسال هفته ناجا با ماه محرم مصادف شده است و به علت این هم‌زمانی ما سریالی در این زمینه نداریم. قبل از این، در مرکز امور سیما قرار بود در شراکتی با سازمان و نیروی انتظامی سریالی تولید شود و تا جایی که اطلاع دارم نه در شبکه ما و نه در شبکه‌ دیگری سریالی مناسب هفته ناجا ساخته نمی‌شود.

بعد از ماه محرم چه سریال‌هایی را برای پخش در نظر دارید؟

اما بعد از دهه دوم ماه محرم و در هفته‌های اول آبان‌ماه با پخش «یکتا» سریال‌های جدیدمان را شروع می‌کنیم. «یکتا» جزو سریال‌هایی است که با موضوع خانوادگی که دارد پیش‌بینی می‌کنیم تماشاگر را جذب ‌کند. این سریال تیم خوبی دارد و با تهیه‌کنندگی بهروز مفید و کارگردانی شهرام شاه‌حسینی همچنین با بازی سام درخشانی، پژمان بازغی، شبنم قلی‌خانی، فرناز رهنما، آشا محرابی و سیامک اطلسی و... کار پیش می‌رود. این سریال موضوعی را مطرح می‌کند که تا به حال راجع به آن صحبت نشده و من هم می‌گذارم جزو جذابیت‌های پنهان سریال که مردم آن را ببینند و به نوعی بحث حمایت از تولیدات داخلی را هم پوشش می‌دهد. این سریال در عین حال نیمه پر لیوان را می‌بیند و در مجموع با امید و نگاه به فردایی که در آن لحاظ شده، حال خوبی به بیننده می‌دهد.

بعد از این کار هم سریال «آرام می‌گیریم» پخش خواهد شد که این کار نزدیک به چهل درصد فیلمبرداری شده و یکی از پربازیگر‌ترین سریال‌های اخیر سازمان است. سریالی پیوسته باساختار جذاب و با این‌که قهرمان واحد دارد اما هر خانواده‌ای قهرمان خودش را دارد. این سریال مجموعه خانوادگی موفقی است که به دو موضوع مهم اشاره می‌کند یکی امنیت در خانواده و دیگری امنیت در مرزهای ما که مرهون کسانی است که امنیت را مدیون آنها هستیم.

پیشنهادی وجود دارد مبنی بر این‌که لیستی از کارگردان‌ها تهیه شود و طرح‌هایی را که به شبکه‌ها محول شده است به این کارگردان‌ها بسپارید؟

غالب تهیه‌کننده‌هایی که در حال حاضر کار می‌کنند ترکیبی از تجربه‌های قدیمی و کسانی هستند که از دل تجربه‌های قبلی رشد کرده‌اند و یک نوزایی در این حوزه اتفاق افتاده است. بخشی از کار رسانه، تزریق خون تازه است؛ یعنی در کنار استفاده از تهیه‌کننده‌های مجرب باید بتوانیم کادرسازی انجام بدهیم که با تنوع سلیقه رو‌به‌رو شویم. من هم با حرف شما کاملا موافق هستم. اگر کاری اتفاق نیفتاده به خاطر کم بودن تولیدات است و یکسری از تهیه‌کننده‌ها هستند تا مادامی که کار آنها روی آنتن نیاید معلوم نمی‌شود که چه کاری تولید کرده‌اند اما تا جایی که من می‌دانم تهیه‌کننده‌ای ممنوع‌الکاری در سازمان نداریم یاحداقل من بی‌خبرم. البته این نکته هم وجود داردکه هر تهیه‌کننده‌ای که کار بیشتری تولید کرده باشد پیشنهاد بیشتری خواهد داشت. رویکرد مرتضی میرباقری در دوره جدید این است که با افزایش توام با کیفیت تعداد بیشتری از تهیه‌کننده‌ها را درگیر کار کند و امیدوار هستیم این اتفاق بیفتد. من همیشه از طرح‌ها استقبال می‌کنم و باید دید در شرایط جدید با توجه به سیاست‌های تازه سازمان به لحاظ محتوایی چه اتفاقی می‌افتد و آیا تهیه‌کننده‌ها می‌توانند با شرایط جدید کنار بیایند. بعضی از تهیه‌کننده‌ها مثل حسن بشکوفه مولف هستند. با بشکوفه در ارتباط هستم و حتی در مراوداتمان از وی خواهش می‌کنم که سریال بسازد. مدیران سابق هم این‌گونه بودند اگر این اتفاق کمتر می‌افتد به این خاطر است که باید از توانایی این تهیه‌کننده‌ها در جایی استفاده کرد که تبدیل به یک پروژه بزرگ شود. حسن بشکوفه، محمود فلاح و تخت‌کشیان کسانی هستند که می‌توانند آثار فاخر بسازند. ما تهیه‌کننده‌ای مثل شایان‌فر و اشخاص دیگری را هم داریم که با آنها کار کردیم و میزان توانایی و اخلاق حرفه‌ای‌شان را می‌شناسیم و امیدوار هستم که کارهایی را ببینیم که امضای این افراد پای آنها باشد.

تی وی دون 2...